BLOGS

RINGWAL

Haamstede, 25 07 2015

Een luid, klagelijk geloei klonk er uit de stal. "Behoehoei". Aanhoudelijk en met een snik.
De boer zuchtte en maakte aanstalten om in de benen te gaan. Veel energie had hij niet meer na een lange dag ploeteren. Maar als een koe hem zo riep, dan ...
"Laat maar Jannes, 't is ons Mientie maar, ze is wat neursig vandage" zei zijn vrouw met een vaste, zachte stem en duidde met haar hand dat Jannes kon blijven zitten. Jannes liet zich weer in een luie houding zakken. Mientie loeide nog eens langgerekt en jammerlijk. Maar z'n vrouw Griete had gelijk, Mientie was de hele dag al neursig en ongedurig. Misschien is het morgen over.
"Tiet veur de piepe" dacht Jannes tevreden: "Griete, geef ie even de piepe an?" Met een rokertje bij een snorrend vuurtje kon Jannes goed ontspannen. Buiten was genoeg werk te doen maar dat was nu omsloten door het nachtelijk duister. Een lijst klussen ging nog door zijn hoofd, terwijl hij probeerde vuur aan te brengen in de gestopte pijp. Maar dat moment verdween voorlopig doordat er luid op de deur werd gebonsd. Van schrik liet hij de pijp op de grond rollen.
Griete stak vlot een extra kaars aan, gaf die aan Gratus, de oudste zoon en vroeg hem: "Kijk jij even wie daar is?" Ze zagen er alle vier enigszins witjes uit in het flakkerende licht. Maar toen Gratus riep: "t Is buurman!" kwam er weer wat kleur op hun wangen.

"Avond" sprak buurman die binnenstapte. "Avond" echoden ze.
"'t Is duuster disse nacht". "Ja, zeg dat wel" antwoorde Jannes terwijl hij zijn pijp opraapte. Stilte. De buurman was gaan zitten en kreeg van Griete een warm bakkie leut. Stilte. Buurman moest kennelijk bijkomen van de wandeling of zocht naar woorden. Jannes ging over tot een hernieuwde poging van het aansteken van zijn pijp. Maar dat lukte niet zo goed, hij kon niet zo goed tegen deze spanning. Hij wenste dat de buurman vlot voor de draad kwam. Waarom nog zo laat? De buurman was een man die erg op zich zelf was, geen kind noch kraai had. Zo in het voorbijgaan had de buurman altijd wel een praatje, maar zwaarwichtige dingen bespreken dat gebeurde zelden.
Buurman schraapte de keel. Gelukkig, er waren woorden op komst.
"Kiek" sprak de buurman, "'t Is namelijk zo dat het verstandiger is om al het vee binnen de wal te drijven. Voor de zekerheid. We moeten dit spoedig met de buurtschap bespreken".
"Binnen de wal? De ringwal? Waarom buurman, wat is er aan de hand?" Jannes bestudeerde de gelaatstrekken van de buurman. Holle ogen in het ongeschoren gezicht, ingevallen wangen, en neus en mond trokken met korte zenuwschokjes naar links.

Dat zou een toestand worden als de boeren van het buurtschap al hun koeien binnen de ringwal gingen drijven! Er waren slechts vier bruggen over de vijftig meter brede gracht, voor elke windstreek één, om binnen de aarden ringwalburg te komen. Om alle koeien rustig over die bruggen te krijgen....

"Ik heb ze vanavond gezien. Ze voeren dicht langs de kust. Ik zag ze toen ik op de Schouwse plaat aan het vissen was. Ik zag ze duidelijk door de avondnevel.".
"Misschien is het beter dat Zus nu gaat slapen," opperde Griete, "'t Is al laat" en ze pakte het jongste kind op om richting bed te gaan. Ze vond het niet nodig dat het meisje deze spanning meemaakte. Zus stribbelde wel tegen, hoewel ze ook wel weer blij was om weg te kunnen van die griezelige buurman.
Buurman had angstige, wijde ogen. Het haardvuur zag je er in flikkeren. Het was even stil in de kamer. Het loeien van de koe drong niet echt meer door.
"Wat heb je gezien buurman?"
"Zeven drakenboten met elk twee keer dertien roeiers. Ze voeren langs de Schouwse plaat met volle zeilen. Ze kunnen hier al zijn!"
"Drakenboten, buurman? Je bedoelt Vikingschepen?" De mond van Jannes was opengevallen, hij ving z'n pijp behendig op en met ongeloof keek hij zijn buurman aan.
"Papa, dat is toch heel lang geleden dat hier Vikingen zijn geweest?" "Ja jongen, ja". Jannes was in gedachten verzonken. Het was alsof hij met zich zelf aan het overleggen was.
Gelukkig stapte Griete weer de kamer in. Ze zag de opgewonden buurman en haar Jannes verlegen met de situatie. Jannes was niet iemand die zich altijd daadkrachtig neerzette. Zij was gewend om hem op zwakke momenten te compenseren en dan zo dat hij zijn eigenwaarde behield. Griete veegde een sliert haar uit haar gezicht.
"Buurman, gaat het wel goed met je? Je ziet er anders uit dan anders. Wanneer ben je voor het laatst voor controle naar de huisarts geweest?"
Buurman keek verbaasd, hij had deze wending niet verwacht. "Huisarts? Ja daar ben ik zes weken geleden geweest. De ouwe is met pensioen gegaan, ik heb nu een nieuwe, een jongeman. Die is pas klaar met z'n opleiding, maar daar ga ik niet meer naar toe". Griete vroeg hem uit naar deze verandering en probeerde hem te overtuigen dat hij wel terug moest naar de nieuwe huisarts: "zo komt het niet goed!" Hoewel de buurman niet snapte waarom ze nu zijn huisarts bespraken.
"We doen het zo" vervolgde Griete, "ik ga morgenvroeg met je mee naar de huisarts. Gaan we samen. 't Is al laat buurman, we zullen nadenken over de veiligheid van de koeien. Maar dat is niet zomaar gebeurd! De wal is net voor het publiek gerestaureerd en door de Burgemeester geopend. Er lopen daar dagelijks wel honderd toeristen schat ik".
Jannes knikte, z'n vrouw had weer eens duidelijk gesproken. "Gratus, loop je met buurman mee naar z'n huis en neem een lichtje mee. Hij moet vannacht een goeie nacht maken. Hij heeft veel beleefd vandaag. En buurman, kom je trouwens morgenavond voetballen kijken? Jouw tv zal het nog wel niet doen denk ik?" Gelukkig vatte de tabak nu vlam en hij nam een tevreden trek.

Ringwalburg Zutphen rond het jaar 900